Vài năm trước, kỹ thuật số được coi là một phần bổ sung cho "hoạt động kinh doanh thông thường". Tuy nhiên, gần đây, những chuyển đổi kỹ thuật số đã đạt đến đỉnh điểm khiến nó từ một yếu tố hỗ trợ đã trở thành nhân tố chính. Kỹ thuật số không chỉ là một bộ phận của nền kinh tế - bản thân nó chính là một nền kinh tế.

Đó là một nền kinh tế với vô vàn cơ hội cho người này, nhưng cũng có thể sẽ là sự gián đoạn và thay thế đối với người khác. Nhiều công ty - chẳng hạn như Kodak, Blockbuster, Sears và Blackberry – đã không thể thích nghi với những biến đổi, trong khi những công ty khác gặt hái được nhiều thành công. Theo nghiên cứu của MIT Sloan, các công ty thích ứng được với nền kinh tế kỹ thuật số thường có lợi nhuận cao hơn 26% so với các công ty cùng ngành.

Các công ty đang phát triển theo nền kinh tế kỹ thuật số đang tự đổi mới chính mình, chuỗi cung ứng và thị trường của họ như thế nào? Trong hội nghị chuyên đề sắp tới của MIT về chủ đề này, chúng tôi đang tập trung vào bốn đề tài chính: kỳ vọng của khách hàng, cải tiến sản phẩm, đổi mới hợp tác và các hình thức tổ chức.

Kỳ vọng của khách hàng

Không có sự thay đổi nào thách thức hơn so với việc đáp ứng các yêu cầu dịch vụ kỹ thuật số của khách hàng. Công nghệ số cho phép các công ty hiểu rõ hơn về khách hàng của họ và cung cấp những trải nghiệm tuyệt vời với chi phí hợp lý. Tuy nhiên việc mang lại những trải nghiệm vượt trội khiến việc thu hút thêm các khách hàng có sự am hiểu và không kiên định đang trở nên khó khăn hơn.

Kỳ vọng của khách hàng không chỉ là khả năng sử dụng; họ đang mong đợi những trải nghiệm  mang tính chủ động. Tiến sĩ Dieter Haban, CIO của Daimler Trucks North America, giới thiệu Daimler Trucks’s Detroit Virtual Technician as như một ví dụ điển hình. Hãy tưởng tượng rằng bạn đang có lịch trình lái một chiếc xe 18 bánh và đèn động cơ của bạn gặp sự cố khi bạn cách trạm dịch vụ gần nhất 100 dặm. Lúc này bạn phải làm gì? Tiếp tục lái xe và có nguy cơ bị mất thời gian so hỏng xe, hoặc gọi một chiếc xe dịch vụ để chẩn đoán vấn đề, kết quả là bạn vẫn bị tốn thời gian?

Detroit Virtual Technician là một giải pháp dịch vụ viễn tin ghi dữ liệu hiệu suất của chiếc xe ngay trước khi, trong và sau khi lỗi xảy ra. Sau đó nó gửi dữ liệu đến trung tâm điều khiển nhiệm vụ của Daimler để nhanh chóng phân tích mã lỗi bởi các kỹ thuật viên của họ. Các kỹ thuật viên có thể cung cấp cho người lái xe và chủ sở hữu phản hồi ngay lập tức, bao gồm cả việc chiếc xe cần phải sử dụng dịch vụ ngay lập tức hay liệu nó có thể tiếp tục hành trình. Đây là loại trải nghiệm mà khách hàng mong đợi trong tương lai.   

Dữ liệu lớn là một trong những trải nghiệm khách hàng mang tính chủ động. Các công ty đang phát triển sẽ tiếp tục tận dụng dữ liệu bằng cách sử dụng nó để giải quyết các lỗ hổng trong vấn đề bảo mật của các công ty, mối quan tâm về quyền riêng tư của dữ liệu và những hạn chế của việc phân tích đã xuất hiện trong làn sóng đầu tiên của dữ liệu lớn.

Cải tiến sản phẩm

Các công ty đang phát triển cũng tích hợp các sản phẩm và dịch vụ liên quan vào các giải pháp công nghiệp phức tạp, đồng thời mở rộng và tái cấu trúc ranh giới của ngành, chủ yếu là tạo ra các ngành công nghiệp hoàn toàn mới. Michael Nilles, gần đây được bổ nhiệm chức vụ Giám đốc kỹ thuật số của Schindler, đưa ra một ví dụ tuyệt vời. Schindler đã mở rộng kinh doanh ngoài các sản phẩm thang máy và thang cuốn để trở thành một công ty giải pháp di động, cung cấp công nghệ trong nhiều ngành công nghiệp khác nhau bao gồm chăm sóc sức khoẻ, khách sạn, văn phòng, trung tâm mua sắm, sân thể thao và triển lãm. Một yếu tố quan trọng trong lần cải tiến này là sự phát triển của thang máy và thang cuốn thông minh liên tục thu thập dữ liệu cảm biến và truyền tải nó qua internet đến các hệ thống back-end của Schindler, nơi dữ liệu được phân tích, tạo ra các thông báo bảo trì rất lâu trước khi một sự cố thực tế xảy ra. Các thông báo này, được bổ sung thêm các lời khuyên từ các chuyên gia, sau đó được gửi đi theo thời gian thực cho các ứng dụng dịch vụ của Schindler, trong đó các kỹ thuật viên được lên kế hoạch phù hợp.

Ngoài các sản phẩm cá nhân, các công ty cũng đang khai thác sức mạnh của nền tảng để kết nối người mua và người bán (ví dụ, Etsy Priceline, và App Store của Apple), chủ nhà và khách tham quan (ví dụ, Airbnb và HomeAway) và lái xe với hành khách (ví dụ, Uber, Lynx , và RideScout). Một số nền tảng, như Uber, đang tạo ra một nền kinh tế theo nhu cầu mới, tái xác định bản chất của công việc.

Nguồn: Internet.

Đổi mới hợp tác

Các công ty phải trở nên sáng tạo hơn để đáp ứng tốt hơn môi trường kinh doanh toàn cầu đcạnh tranh cao. Hợp tác là điều không thể thiếu cho sự đổi mới, cả trong ranh giới của công ty và ngoài phạm vi, với khách hàng, đối tác, khởi nghiệp, trường đại học, và cộng đồng nghiên cứu.

Các công ty đang phát triển đang khai thác các mạng kỹ thuật số để hợp tác xây dựng các hệ sinh thái như Amazon, PayPal, Fidelity, Aetna, Apple và Microsoft. Các hệ sinh thái này đang tiến xa hơn các chuỗi cung ứng tuyến tính để hợp tác với các nhà cung cấp các sản phẩm và dịch vụ bổ sung (hoặc đôi khi là đối thủ cạnh tranh). Theo nghiên cứu của MIT, các công ty có 50% doanh thu từ các hệ sinh thái kỹ thuật số có thu nhập cao hơn và lợi nhuận cao hơn mức trung bình của ngành.

Cộng tác và các hệ sinh thái đặc biệt quan trọng trong thời đại Internet of Things, nơi mà nhiều công ty trong các ngành khác nhau phải đảm bảo các dịch vụ của họ kết hợp với nhau trong một số lĩnh vực rất phức tạp bao gồm chăm sóc sức khoẻ, tự động hóa nhà cửa và các thành phố thông minh.

Các công ty như AUDI, Club Med và mBank đang cạnh tranh với những cải tiến kỹ thuật số bằng cách trao quyền cho các nhóm địa phương xây dựng các giải pháp nhanh chóng trong khi giúp họ xác định và tận dụng sự đồng vận. Các công ty này cũng tạo ra các thành phần nền tảng toàn cầu có khả năng tiếp cận và tái sử dụng, tạo ra các giải pháp mang tính cạnh tranh địa phương trong khi đồng thời huấn luyện các nhóm địa phương trong việc thiết kế và học hỏi từ các thí nghiệm.

Lãnh đạo tổ chức

Các công ty phải xem xét lại cấu trúc và văn hoá của họ để đối phó tốt hơn với thị trường mới và các mô hình kinh doanh. Tổ chức có thứ bậc tiên tiến trong nền kinh tế công nghiệp theo định hướng sản xuất của thế kỷ 20 sẽ không thể hoạt động trong nền kinh tế số hóa toàn cầu và thay đổi nhanh chóng. Các công ty thích nghi thành công nhất đang thực hiện chuyển đổi văn hóa từ "Mad Men” sang "Math Men", việc ra quyết định sẽ dựa trên dữ liệu thay vì chỉ dựa trên ý kiến của các nhà điều hành cấp cao. Các công ty này đang chiêu mộ thêm các nhà khoa học dữ liệu để tăng cường sự học hỏi của tổ chức. Họ đã đưa ra một số quyết định nhanh hơn bằng cách dựa vào các thuật toán, và họ đang giới thiệu trí thông minh nhân tạo, robot và các công nghệ tiên tiến khác nếu thích hợp.

Các công ty đang phát triển mạnh mẽ cũng thừa nhận khía cạnh tồn tại của nền kinh tế kỹ thuật số và nhiều nguồn lực hơn và chiến lược nhấn mạnh hơn vào an ninh mạng sẽ được yêu cầu để giải quyết các cuộc tấn công ngày càng tăng, chuyên môn ngày càng cao của tin tặc và thị trường đen đang phát triển cho dữ liệu bị đánh cắp và phần mềm độc hại. Luis A. Aguilar, cựu ủy viên của SEC, đã cảnh báo rằng các hội đồng lựa chọn bỏ qua hoặc giảm thiểu tầm quan trọng của việc giám sát an ninh mạng xã hội khiến họ gặp nhiều nguy hiểm.

Số hóa nền kinh tế là một trong những vấn đề quan trọng nhất của thời đại hiện nay. Các công nghệ số đang nhanh chóng chuyển đổi cả trong thực tiễn kinh doanh và xã hội, và chúng là những thành phần không thể tách rời của các nền kinh tế theo hướng đổi mới trong tương lai. Nhưng có một khía cạnh đen tối khác: các cuộc cách mạng công nghệ đang làm phá hoại nền kinh tế và xã hội. Đây là trường hợp trong Cuộc Cách mạng Công nghiệp, và nó là trường hợp ngày hôm nay.

Trong khi công nghệ tiến bộ nhanh chóng, các tổ chức và kỹ năng lại tiến bộ chậm chạp và khoảng cách giữa sự phát triển công nghệ và tốc độ phát triển con người chậm lại sẽ tăng nhanh trong những thập kỷ tới như là những cải tiến hàm số mũ trong trí tuệ nhân tạo, robot, mạng, phân tích và số hóa sẽ ảnh hưởng nhiều hơn đến kinh tế và xã hội. Các tổ chức phát minh hiệu quả đối với nền kinh tế số hóa đang là một thách thức lớn đối với thời đại của chúng ta, và các công ty đã và đang thích nghi đang dẫn đầu.

Thu Thủy

Lược dịch theo Harvard Business Review