Làm chủ công nghệ lắp cùm, bơm keo

Trước đây, tất cả các phần công việc sửa chữa các điểm rò rỉ bằng phương pháp lắp cùm cơ khí và bơm keo làm kín online (Furmanite) thường được thực hiện bởi nhà thầu chuyên nghiệp với chi phí từ vài trăm triệu đồng đến hàng tỷ đồng/lần xử lý (tùy theo đường kính ống, áp suất, nhiệt độ vận hành và độ phức tạp của vị trí rò rỉ và do tính chất công việc yêu cầu gấp…).

Để giải quyết bài toán nêu trên, Công ty cổ phần Lọc hóa dầu Bình Sơn (đơn vị quản lý vận hành NMLD Dung Quất) đã phối hợp với Hãng Petroseal (Pháp) tổ chức nhiều khóa đào tạo chuyên sâu trong lĩnh vực khắc phục/sửa chữa các đường ống bị rò rỉ lưu chất hoặc bị suy giảm chiều dày bằng phương pháp Furmanite cho các kỹ sư, công nhân Ban BDSC nhằm chủ động thực hiện.

Lắp cùm cơ khí và bơm keo đường ống Hydro phân xưởng CCR. Ảnh: BSR

Kỹ sư Lê Trung Nghĩa - Trưởng bộ phận chuyên môn bảo dưỡng cho biết: Nhân sự của Ban BDSC đã tham gia khóa đào tạo khép kín với chương trình từ lý thuyết đến thực hành. Ban đầu, học viên được học lý thuyết tổng quan về các tiêu chuẩn tính toán, thiết kế các loại cùm cơ khí; hướng dẫn cách đo đạc, lắp đặt và thực hiện việc bơm keo trên các vị trí bị rò rỉ thường gặp. Bên cạnh đó, học viên được thực hành những thao tác kỹ thuật có yêu cầu nghiêm ngặt về an toàn như các biện pháp an toàn khi tiếp cận vị trí rò rỉ; Biện pháp phòng ngừa trong quá trình làm việc với hệ thống rò rỉ tồn tại áp suất cao; Các bước xử lý trong quá trình thực hiện công việc xử lý rò rỉ; Ngoài ra, học viên còn tìm hiểu thêm về các phương pháp chế tạo các loại cùm cơ khí; Đo kích thước tại các điểm rò rỉ; Lắp đặt cùm cơ khí vào vị trí bị rò rỉ đang tồn tại áp suất và nhiệt độ…

Các kiến thức về bơm keo cũng là một phần quan trọng của khóa đào tạo. Học viên phải học cách vận hành các dụng cụ bơm keo chuyên dụng; Phương pháp, kĩ thuật bơm keo vào cùm cơ khí, kiểm tra áp suất và kiểm soát quá trình bơm keo; Phương pháp xử lý cùm cơ khí sau một thời gian sử dụng; Kĩ thuật an toàn trong quá trình bơm keo; Kiểm tra sau khi hoàn thành công việc bơm keo làm kín cũng được chuyên gia và các học viên trao đổi chuyên sâu trong quá trình đào tạo nhằm nắm vững các nguyên lý để có thể áp dụng trong thực tế một cách chuyên nghiệp và an toàn nhất.

Ông Lê Xuân Trung - Phó Trưởng ban BDSC BSR nhận định: “Nhân sự BSR mặc dù ham học hỏi, tiếp nhận khoa học kỹ thuật nhanh nhưng thực tiễn làm công việc này còn ít nên ban đầu còn nhiều bỡ ngỡ. Tuy nhiên, trong quá trình thực hiện lắp cùm, bơm keo làm kín online, nghề dạy người nên anh em hoàn thiện tay nghề rất nhanh. Các sự cố về rò rỉ trong Nhà máy cơ bản đã được các kỹ sư BSR thực hiện an toàn, chất lượng và đúng tiến độ”.

Thành quả trên công trường

Trong thời gian qua, công tác chế tạo, lắp đặt cùm và bơm keo làm kín cho một số vị trí để xử lý các điểm bị rò rỉ hoặc suy giảm chiều dày thành ống do hiện tượng ăn mòn bên dưới lớp bảo ôn (CUI) và ăn mòn bên dưới gối đỡ ống (CUPS) trên đường ống đã mang lại những thành công rất đáng khích lệ.

Theo quy trình phối hợp làm việc, khi BSR phát hiện sự cố về rò rỉ lưu chất hoặc vấn đề suy giảm chiều dày trên thành ống, thiết bị vượt mức cho phép, BSR sẽ tiến hành khảo sát, đo đạc kích thước thực tế, tổng hợp các thông số kỹ thuật cần thiết (bao gồm: kích thước đường ống thiết kế, vật liệu, chiều dày thành ống còn lại, lưu chất bên trong, nhiệt độ và áp suất vận hành; nhiệt độ và áp suất thiết kế,…) và hình ảnh để gửi các thông tin này tới hãng Petroseal.

Dựa trên dữ liệu đó, Petroseal sẽ tính toán, thiết kế cùm cơ khí phù hợp với tiêu chuẩn ASME PCC-2 và gửi lại bản vẽ thiết kế này cho BSR để tiến hành chế tạo. Tại Xưởng cơ khí của BSR, quy trình chế tạo cùm được thực hiện một cách khẩn trương và chuyên nghiệp, từ khâu kiểm tra chất lượng vật tư thô, que hàn, đến khâu kiểm soát chất lượng nghiêm ngặt trong quá trình hàn, gia công cắt gọt cho tới khi ra sản phẩm hoàn thiện cuối cùng. Sau đó trên thực địa các nhân sự bảo dưỡng của BSR sẽ tiến hành lắp đặt cùm cơ khí và thực hiện bơm keo để làm kín hoặc gia cố cho đường ống/thiết bị.

Lắp cùm và bơm kem cho vị trí bị thủng đường ống hơi nước trên tháp T-2103, phân xưởng Thu hồi Propylene. Ảnh: BSR

Kỹ sư Nguyễn Chí Chính - một trong 8 nhân sự tham dự khóa đào tạo chuyển giao công nghệ lắp cùm cơ khí và bơm keo làm kín online cho biết: Công việc này nguy hiểm, tiềm ẩn rủi ro, việc lắp cùm cơ khí và bơm keo trên những thiết bị, đường ống đang hoạt động, nguy cơ bị rò rỉ, cháy nổ,…. Tuy nhiên, bằng bản lĩnh và kinh nghiệm 10 năm bảo dưỡng Nhà máy, anh em trong nhóm luôn hoàn thành công việc một cách an toàn, đúng tiến độ, góp phần đảm bảo Nhà máy hoạt động an toàn - ổn định.

Trong số hàng chục công việc đã triển khai, kỹ sư Nguyễn Chí Chính nhớ nhất là hồi tháng 4/2019, nhóm công nhân, kỹ sư Ban BDSC phải xử lý một đoạn rò rỉ của đường ống dẫn Hydro tại phân xưởng CCR. Sau khi tiếp nhận báo cáo từ Ban Kiểm tra Thiết bị, các kỹ sư nhận định đây là “ca khó” với lưu chất là khí Hydro được sinh ra trong dây chuyền công nghệ, đoạn ống có hai góc cong 90⁰, vị trí đặt cùm bị vướng vào các dầm bê tông ngang và đứng… Tuy nhiên, với quy trình đã được lập trình sẵn, BSR đã đo đạc kích thước và hình ảnh gửi cho hãng Petroseal để nhận bản vẽ thiết kế cùm. Từ bản vẽ này, xưởng Cơ khí BSR đã chế tạo hệ thống cùm chỉ trong 8 ngày và thực hiện việc lắp đặt, bơm keo hết 3 ngày nữa. Công việc tưởng chừng đơn giản nhưng khi thao tác lắp đã phát sinh hiện tượng trơn trượt cùm, khiến cùm di chuyển dọc theo đường ống. Các kỹ sư đã chế tạo thêm bộ khung để gia cố, giúp cố định cùm vào đường ống.

Từ tháng 8/2018 đến tháng 01/2020, Ban BDSC đã xử lý thành công 29 điểm bị suy giảm chiều dày thành ống, hoặc đường ống bị rò rỉ có kích thước đến 24 inch, áp suất vận hành đến 50 bar và nhiệt độ vận hành đến 380⁰C. Trong đó có 17 điểm xử lý cho đường ống dẫn các lưu chất có nguy cơ cháy nổ cao như: Hydrocarbon, Propylene, LPG, Naptha…; Đo đạc và chế tạo sẵn 08 bộ cùm làm kín để dự phòng lắp đặt cho các điểm có hiện tượng bị suy giảm chiều dày thành ống để chủ động xử lý trong thời gian nhanh nhất khi phát hiện chiều dày tiếp tục suy giảm quá mức thiết kế cho phép trong quá trình kiểm tra/giám sát định kỳ.

Theo kỹ sư Nguyễn Chí Chính, việc tự lắp đặt cùm, bơm keo làm kín online này giúp tiết kiệm cho Công ty BSR khoảng 50% chi phí nếu thuê ngoài. Cùm được lắp có tuổi thọ nằm giữa giới hạn mỗi lần Nhà máy bảo dưỡng tổng thể. Khi Nhà máy tiến hành bảo dưỡng tổng thể, Nhà máy dừng hoạt động khoảng hơn một tháng là thời gian vàng để những đường ống được lắp cùm sẽ được thay thế bằng đường ống mới, vững chắc hơn, an toàn hơn.

Với các giải pháp chuyên biệt nêu trên, công tác bảo dưỡng sửa chữa thường xuyên của Nhà máy Lọc dầu Dung Quất từng bước cải tiến, chủ động trong mọi tình huống xấu nhằm giữ vững sự vận hành an toàn, ổn định cho Nhà máy, đồng thời nâng cao trình độ chuyên môn cho nhân sự BDSC, tiết giảm đáng kể chi phí thuê dịch vụ bên ngoài cho Công ty.