Ngày 03/6/2020, Công ty Cổ phần Báo cáo Đánh giá Việt Nam (Vietnam Report) chính thức công bố Top 10 Công ty uy tín ngành Xây dựng – Vật liệu xây dựng năm 2020.

Đây là kết quả nghiên cứu độc lập của Vietnam Report, được xây dựng dựa trên nguyên tắc khoa học và khách quan. Uy tín của các công ty được đánh giá dựa trên nghiên cứu về ảnh hưởng của các yếu tố tài chính, hình ảnh doanh nghiệp trên truyền thông và đánh giá của các chuyên gia trong ngành, cụ thể bao gồm: (1) Năng lực tài chính thể hiện trên báo cáo tài chính gần nhất (có so sánh, đối chiếu và đánh giá với các chuẩn của ngành); (2) Uy tín truyền thông được đánh giá bằng phương pháp Media Coding – mã hóa các bài viết về công ty trên các kênh truyền thông có ảnh hưởng; (3) Khảo sát chuyên gia trong ngành; khảo sát doanh nghiệp về tình hình kinh doanh, thị trường hoạt động, số lượng và chất lượng dự án… trong giai đoạn 2019-2020 cũng được sử dụng như yếu tố bổ sung nhằm xác định vị thế của doanh nghiệp trong ngành.

Danh sách 1: Top 10 Nhà thầu xây dựng uy tín năm 2020 – Top 10 Most Reputable Building Contractors 2020

Nguồn: Vietnam Report, Top 10 Công ty uy tín ngành XD-VLXD năm 2020, tháng 5/2020

Danh sách 2: Top 5 Nhà thầu Cơ điện uy tín năm 2020 – Top 5 Most Reputable M&E Contractors 2020

Nguồn: Vietnam Report, Top 10 Công ty uy tín ngành XD-VLXD năm 2020, tháng 5/2020

Danh sách 3: Top 10 Công ty vật liệu xây dựng uy tín năm 2020 – Top 10 Most Reputable Building Material Companies 2020

Nguồn: Vietnam Report, Top 10 Công ty uy tín ngành XD-VLXD năm 2020, tháng 5/2020

Đang trong đà phát triển rất nhanh trong giai đoạn 2017-2018, thị trường bất động sản năm 2019 đột ngột “chững lại”. Điều này kéo theo sự sụt giảm nguồn cung của ngành XD-VLXD, thể hiện qua số lượng dự án được phê duyệt giảm đáng kể. Theo số liệu của Hiệp hội Bất động sản Việt Nam, chỉ có 5 dự án đủ điều kiện triển khai mới, được phê duyệt tại Hà Nội trong năm qua. Khảo sát của Vietnam Report gần đây cho thấy, 91,4% số nhà thầu xây dựng, nhà thầu cơ điện cho rằng số lượng dự án được phê duyệt giảm là khó khăn hàng đầu của họ trong năm vừa qua bên cạnh những vấn đề “muôn thuở” như thủ tục pháp lý, quá trình triển khai, đấu thầu hay công tác giải phóng mặt bẳng, biến động giá VLXD…

Hình 1: Khó khăn khi triển khai dự án, ảnh hưởng đến hoạt động SXKD của doanh nghiệp

Nguồn: Vietnam Report, Khảo sát các DN ngành XD-VLXD năm 2020, tháng 2/2020

Thị trường Xây dựng – Vật liệu xây dựng năm 2020: “Gạn đục khơi trong”

Kết quả khảo sát của Vietnam Report cho thấy phần lớn doanh nghiệp cho rằng năm 2020 kinh doanh sẽ khó khăn hơn (73,9%), chỉ có 13,0% doanh nghiệp lạc quan kỳ vọng ngành XD-VLXD sẽ tăng trưởng hơn so với năm trước, 4,3% cho rằng ngành XD-VLXD sẽ tiếp tục duy trì tăng trưởng ổn định như năm 2019. Đáng chú ý, khoảng 8,7% số doanh nghiệp được hỏi cho rằng thị trường sẽ “trầm lắng” trong 6 tháng đầu năm, và sẽ trở lại sôi động trong 6 tháng cuối năm sau khi dịch kết thúc, và các gói kích cầu của Chính phủ bắt đầu có hiệu quả. Theo thống kê của FiinPro, trong quý 1/2020, ngành xây dựng – vật liệu đã ghi nhận mức giảm 9,5% đối với doanh thu và 10,2% đối với lợi nhuận sau thuế. Kết quả khảo sát của Tổng cục Thống kê thực hiện trong quý 1/2020 chỉ ra rằng có đến 47,5% số doanh nghiệp kinh doanh khó khăn hơn, 33,7% số doanh nghiệp giữ được ổn định và 18,8% số doanh nghiệp kinh doanh tốt hơn.

Hình 2: Dự báo về tình hình kinh doanh của các doanh nghiệp xây dựng trong năm 2020

Nguồn: Vietnam Report, Khảo sát các DN ngành XD-VLXD, tháng 2/2020

Mặc dù triển vọng ngành XD-VLXD trong năm nay không khả quan nhưng cũng cần nhìn nhận khách quan rằng, đây chính là giai đoạn thị trường tự điều chỉnh, tiến tới tái cấu trúc. Nói cách khác, thị trường “sàng lọc” yếu tố chưa phù hợp, để phát triển theo hướng minh bạch, chuyên nghiệp hơn. Để vượt qua giai đoạn “gạn đục khơi trong” này, doanh nghiệp cần có chiến lược kinh doanh cụ thể và linh hoạt.

Theo kết quả khảo sát của Vietnam Report, các doanh nghiệp trong ngành XD-VLXD cho biết, họ sẽ tập trung vào 6 chiến lược chính: (1) Nâng cao chất lượng nguồn nhân lực; (2) Đảm bảo chất lượng và tiến độ của các dự án, công trình hiện có; (3) Tăng cường công tác quản trị tài chính; (4) Đẩy mạnh đầu tư, ứng dụng công nghệ; (5) Tiếp tục phát triển thương hiệu; và (6) Nghiên cứu sản phẩm mới, cải tiến chất lượng, mẫu mã sản phẩm. Ưu tiên chiến lược của doanh nghiệp khá tương đồng với mô hình hành động 5Rs (Resolve, Resilience, Return, Reimagination và Reform) của McKinsey giúp doanh nghiệp xử lý khủng hoảng thời COVID-19 mà Vietnam Report đã giới thiệu trong newsletter tháng 4/2020.

Hình 3: Các ưu tiên chiến lược kinh doanh của doanh nghiệp ngành XD-VLXD trong năm 2020

Nguồn: Vietnam Report, Khảo sát các DN ngành XD-VLXD năm 2020, tháng 2/2020

Ngành xây dựng sử dụng khoảng 4,3 triệu lao động trên 15 tuổi, phần lớn là lao động thời vụ, tỷ lệ lao động đã qua đào tạo chỉ đạt 13,1%. Nhân công chỉ chiếm 20% chi phí xây dựng nhưng là yếu tố quyết định khả năng và chất lượng thi công của doanh nghiệp. Vì vậy, ưu tiên số 1 của các DN chính là nâng cao chất lượng nguồn nhân lực.

Dịch COVID-19 đầu năm 2020 được coi như một “thuốc thử” đối với doanh nghiệp nói chung và doanh nghiệp XD-VLXD nói riêng. Những doanh nghiệp lớn với tiềm lực tài chính mạnh duy trì được thị phần, một số có thời cơ phát triển; ngược lại, doanh nghiệp nhỏ và vừa cạnh tranh yếu hơn, bị thu hẹp thị phần, một số phải đóng cửa vì thiếu nguồn việc và không có lực lượng công nhân. Chính vì thế, ưu tiên tiếp theo của các công ty trong ngành XD-VLXD trong năm nay chính là giữ “miếng bánh” thị phần thông qua đảm bảo tốt hiệu quả, chất lượng, tiến độ dự án, công trình hiện có.

Trong bối cảnh suy giảm kinh tế toàn cầu do tác động của dịch COVID-19, hầu hết các doanh nghiệp đều lựa chọn gia tăng khả năng chịu đựng trong khủng hoảng thông qua việc tăng cường năng lực quản trị tài chính. Khi chuỗi cung ứng bị gián đoạn, người tiêu dùng thắt chặt chi tiêu, các doanh nghiệp cần ưu tiên tối đa hóa dự trữ tiền mặt, tập trung vào đánh giá khả năng thanh khoản, xây dựng các kịch bản ứng phó với các tình huống diễn biến của dịch với các điểm kích hoạt tương ứng cũng như các phương án ổn định kinh doanh, chuẩn bị cho giai đoạn phục hồi…

Song song với đó, các hoạt động đầu tư, ứng dụng công nghệ trong sản xuất, nâng cao tỷ lệ trang bị kỹ thuật trên lao động cũng được chú trọng. Công nghệ giúp doanh nghiệp tiếp cận dự án tốt hơn, thiết kế hợp lý hơn, và cũng quản lý, vận hành hiệu quả hơn, đặc biệt với doanh nghiệp ngành XD-VLXD sử dụng lực lượng nhân công đông đảo và điều hành các dự án trải rộng trên nhiều địa phương trong một khoảng thời gian dài. Trong khi cả thế giới đã bước sang Cách mạng công nghiệp 4.0 với BIM (Building Information Modeling), VR (Virtual Reality), ECM (Enterprise Content Management)… thì doanh nghiệp Việt không thể cứ duy trì công nghệ thi công lạc hậu như cách đây 10-15 năm được.

7 xu hướng trong ngắn hạn và dài hạn

Trước đại dịch, ngành XD-VLXD cũng đã cho thấy “thế yếu” so với các ngành khác. Năng suất dậm chân tại chỗ; Mức độ số hóa thấp; Khả năng sinh lời thấp là một số điển hình, đấy là còn chưa kể đến tính đặc thù của ngành, hệ sinh thái phân mảnh và tỷ lệ lao động giản đơn trực tiếp tại công trường cao. Những năm gần đây một loạt các sức ép như sự khan hiếm lao động tay nghề cao, các đòi hỏi cao về kỹ thuật, vật liệu xây dựng mới, phương thức sản xuất và công nghệ đang đòi hỏi các doanh nghiệp trong ngành phải không ngừng đổi mới sáng tạo. Dưới đây là 7 xu hướng được dự báo sẽ diễn ra trong ngành XD-VLXD thời gian tới.

Hình 4: Xu hướng trong ngắn hạn và dài hạn

Nguồn: Vietnam Report tổng hợp từ McKinsey